झापा । भद्रपुर भन्सार कार्यालय सुनसान छ । कर्मचारी फुर्सदिला भएका छन् । मजदुरहरू भन्सारभित्रै मोबाइलमा लुडो खेलेर दिन कटाउँदैछन् । यो दृश्य विगतका वर्षहरूमा यो बेलामा देख्न पाइँदैन थियो । 
भद्रपुर भन्सार भन्ने बित्तिकै लत्ताकपडा भारतबाट आयात हुने पूर्वकै मुख्य नाका भनेर चिनिन्थ्यो । तर, अहिले चाडपर्व होस या अन्य समय भद्रपुर नाका भएर आयात हुने लत्ताकपडा ठप्प जस्तै बनेको छ । 
भन्सारमा बसेर दिन कटाइरहेका मजदुरहरू भन्छन्– दशैं,तिहार आउन तीन महिनाअघि देखि नै भन्सार खचाखच हुन्थ्यो । कर्मचारी होस वा व्यापारी खाजा खाने फुर्सद हुँदैन थियो । 
कारोबारी र व्यापारीहरू हातमा फारम लिएर सामान जाँच गराउन कर्मचारीको पालो कुर्नु पर्ने अवस्था थियो । यसपालि दशैं आउन एक महिना पनि छैन । ‘चोरी–तस्करी बढ्दा भन्सार सुनसान बन्यो, हाम्रो रोजीरोटी पनि म¥यो,’ एक मजदुरले भने । 
विगत सम्झिँदै भद्रपुर भन्सार प्रमुख अर्जुनप्रसाद सिटौला भन्छन्–मलाई याद छ, २०७३/०७४ सालतिरको कुरा हो । हामी मेची भन्सारबाट खटिएर यहाँ आउँथ्यौ । त्यस बेला यो सिजनमा मेची नदी तैराएर ल्याउने लत्ताकपडा भन्सारको गोदाममा राख्ने ठाउँ नै हुँदैन थियो । भन्सार प्रमुख अमित तिवारीको समयमा हुँदा पनि यस्तो सिजनमा भन्सार भरिभराउ हुन्थ्यो । 
अहिले ठिक्क उल्टो भएको छ । भन्सारका गोदामहरू खाली छ । लत्ताकपडा ल्याउने कारोबारी र व्यापारीको अनुहार नै भन्सारमा देख्न पाइँदैन । ‘अहिले भन्सारमा काम नभएर हामी फुर्सदिला भएका छौँ, भन्सारको अवस्था हेर्दा दिक्क लाग्छ, कहिले काहीँ त समय कटाउनै गाह्रो पो हुन्छ’ भन्सार प्रमुख सिटौलाले थपे ।  
भन्सारको तथ्याङ्क केलाउँदा बिशेषगरी चाडपर्व लक्षित महिनाहरू (साउन, भदौ, असोज र कार्तिक)मा सबैभन्दा बढी राजश्व संकलन हुने गरेको पाइएको छ । आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ देखि गत आव २०८१/०८२ सम्म चार वर्षको अवधिमा राजश्व संकलनमा थपघटसमेत भइरहेको तथ्यांकले देखाएको छ । 
आव २०७८/७९ मा २४ करोड १३ लाख, आव २०७९/८० मा ९ करोड ४७ लाख, आव २०८०/८१ मा २४ करोड ३४ लाख र २०८१/८२ मा २० करोड ४६ लाख राजस्व असुली भएको भन्सार प्रमुख सिटौलाले बताए ।  उनका अनुसार अन्य महिनाहरू भन्दा चार महिना सबैभन्दा बढी राजश्व असुली हुने भन्सारमध्ये भद्रपुर पर्छ । आव २०७८÷७९ को साउनमा २ करोड ७२ लाख, भदौमा ३ करोड ६७ लाख, असोजमा ५ करोड ७ लाख र कार्तिकमा ३ करोड ७४ लाख लक्ष्य भन्दा बढी राजश्व असुलीसम्म भएको यस भन्सारमा २०८१/८२ को साउनमा १ करोड २५ लाख, भदौमा १ करोड ७५ लाख, असोजमा १ करोड ८२ लाख र कार्तिकमा १ करोड २७ लाख राजश्व लक्ष्य भन्दा कम उठेको थियो । 
अघिल्लो वर्षको तुलनामा चार वर्ष अघि २०७८/७९ को राजश्व असुलीमा वृद्धि भएको थियो । चालु आव २०८२/८३ को चाड पर्व लक्षित महिना अनुसार साउनमा १ करोड ९७ लाख राजश्व असुली लक्ष्य राखेकोमा १ करोड ६८ लाख राजश्व उठेको छ । भदौमा २ करोड १४ लाख लक्ष्य असुली राखेकोमा भदौ १० गतेसम्म ५१ लाख ८० राजश्व उठेको भन्सार प्रमुख सिटौलाको भनाई छ । 
‘भन्सारमा क्रमशः राजश्व संकलन गिरावटको मुख्य कारण नै सीमा नाकाबाट चोरी–तस्करी नरोकिँदाको परिणाम हो,’ भन्सार प्रमुख सिटौलाले भने, ‘भन्सारमा लत्ताकपडा आउन छाड्यो, चाडपर्वमा आवश्यक पर्ने लत्ताकपडा बजारमा कहाँबाट आइरहेको छ त ?’ 
‘हामीसँग हतियार पनि छैन सीमा नाकामा गस्ती गर्ने जनशक्ति पनि छैन’ उनले थपे । गत असार २६ गते जिल्ला प्रशासन कार्यालय झापामा बसेको राजश्व चुहावट नियन्त्रण समितिको बैठकमा भद्रपुर भन्सारले राजश्व संकलनमा गिरावट आइरहेको कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए । प्रमुख जिल्ला अधिकारी गोपालकुमार अधिकारी अध्यक्षतामा भएको बैठकमा भन्सारले मुख्य १० माल वस्तुको विवरण राजश्वका आधारमा तुलनात्मक विवरण प्रस्तुत गरेको बताइएको छ । त्यसमध्ये धुलो सुर्ती ४६५ प्रतिशतले वृद्धि र प्लाई उद्योगमा प्रयोग हुने रेजीन १३५ प्रतिशत वृद्धि भएको कार्यपत्रमा उल्लेख छ । त्यसबाहेक लेडिज कुर्ता सलवार ३७ प्रतिशतले, अन्यरेशा कपडा २७ प्रतिशतले, अन्यरेशा सारी २६ प्रतिशतले, सुती सादा कपडा ४० प्रतिशतले, सुती सारी, लुङ्गी, धोती ४९ प्रतिशतले, सुती प्रिन्ट कपडा २७ प्रतिशतले, रेडिमेट भेष्ट ११ प्रतिशतले र जुत्ता चप्पल २४ प्रतिशतले राजश्व घटेको कार्यपत्रमा छ ।
भन्सारमा अहिले सुती कपडा (सापटा सुविधा प्राप्त ५० प्रतिशत राजश्व छुट), टिकन, मार्किन र पूजा कपडा कहिले काहीँ आउने गरेको छ । सटिङसुटिङ, रेडिमेट, टिसर्ट, बनारसी सारी, जुत्ताचप्पल, कुर्ता सलवार, इलोक्टोनिक्स, हार्डवेयरको सामान आउनै छाडिसकेको भन्सार प्रमुख सिटौलाले बताए । 
टिकन, मार्किनको बोरा ७० देखि ९० केजीसम्मको हुन्छ । भन्सार तिर्दा पनि बोराको ४ देखि ५ हजार मात्र राजश्व पर्न जान्छ । चोरी तस्करीबाट यी सामान लैजान खर्च बढी लाग्ने भएकोले मात्र भन्सार ल्याउने गरेको उनको दाबी छ । ‘चोरी–तस्करी नरोकिएसम्म अब भन्सारमा लत्ताकपडा आउँदैन,’ उनले थपे । 
भन्सार नाका भएर भित्रिने सरसामान कहाँ गयो भनेर त्यसतर्फ सुरक्षा निकायका प्रमुखहरूसँग छलफल गरी सीमा क्षेत्रमा निगरानी बढाउन लगाउने झापाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी गोपालकुमार अधिकारीले बताए । ‘खुला सीमाना हो, चोरी तस्करी भइरहेको हुन सक्छ,’ प्रजिअ अधिकारीले भने, ‘राजश्व चुहावट नियन्त्रण समितिको बैठकमा पनि भन्सार आउने सरसामानमा कमी आइरहेको विषयमा कुराहरू उठिरहेका छन्, राजश्वका प्रमुख नयाँ आउनु भएकोले अब छिट्टै समितिको बैठक बसेर यसतर्फ गम्भीरतापूर्वक चासो देखाउने छु ।’
यता सशस्त्र प्रहरी बल नेपाल नम्बर २ गणका एसपी तुलाबहादुर भण्डारीले भन्सारमा सामान आउन छाडेको विषयमा भन्सारका कर्मचारीसँग सहकार्य र समन्वय गरी सीमा नाकामा गस्ती बढाउने बताए । भन्सारमा आउने सरसामान तस्करीको माध्यमबाट भित्रिरहेको बारेमा जिज्ञासा राख्दा एसपी भण्डारीले भने, ‘भन्सारमा सामान नआएर पनि राजश्व घटेको हुनसक्छ, अर्को कारण चोरी तस्करी बढेर पनि हुनसक्छ, भन्सारको राजश्व कमी हुन नदिन जिल्लाका नाकाहरूमा निगरानी बढाउने छौँ ।’